Akut psikozlar, akıl ve ruh hastalıkları içinde manyakodepresif psikoz veya hezeyan nöbetinde olduğu gibi, bilinç bozukluklarıyla açığa çıkar. Kronik psikozlarda buna bir de kişilik bozuklukları eklenir ki, şizofreni ve paranoya bunun iki yanını oluşturur.
Daha hafif ruh hastalıkları olan nevrozlara gelince, bunların özelliği, gerçekle olan bağlantıyı bozan ruhsal iç çatışmalar ve histeri veya saplantılı nevrozda olduğu gibi sıkıntıya tepki olarak ortaya çıkan belirtilerdir. Alkolizm, uyuşturucu bağımlılığı, psikopatlık ve yaşlılık bunaması gibi birtakım başka bozukluklar da psikiyatrinin alanına girer.
Aynı hastalığın ortaya çıkış şekli ülkelere ve toplumlara göre farklılıklar gösterir. Kültürlerle akıl hastalıkları arasındaki bağları inceleyen etnopsikiyatri bu yolla en uygun tedavi şekline ulaşabilmeyi amaçlar.Amerikan Psikiyatri Birliği, yayımladığı Diagnostic and Statistical Manual yazısında ruhsal bozuklukları belirtilerine göre sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırmanın amacı, çeşitli araştırma ve tedavi yollarında, uluslararası ortak bir dil oluşturmak amacıyla birlik sağlamaktır.
